Dưới đây là 7 điều mà mỗi người đàn ông nên biết về khả năng sinh sản.

1. Chế độ ăn uống, sức khỏe và môi trường làm việc có thể tác động đến khả năng sinh sản

Thói quen hằng ngày ảnh hưởng nhất định đến khả năng sinh sản nam giới. Một số thói quen bao gồm:

Hút thuốc: Hút thuốc ảnh hưởng tiêu cực đến số lượng, hình dạng và sự di chuyển của tinh trùng - tất cả các yếu tố quan trọng để thụ thai. Điều trị thành công thụ tinh ống nghiệm đã được kết luận là kém hiệu quả hơn ở nam giới hút thuốc, ngay cả khi thụ tinh ống nghiệm. Hút thuốc cũng liên quan tới rối loạn chức năng cương dương, vì vậy hãy bỏ các thói quen có thể gây ra một số tác động tiêu cực.

Hóa chất độc hại tại nơi làm việc: Công việc của bạn liên quan đến việc tiếp xúc với hóa chất độc hại? Nếu vậy, bạn có nguy cơ vô sinh và suy giảm sức khỏe tinh trùng lớn hơn. Nông dân, họa sĩ, thợ đánh vecni, công nhân kim loại, thợ hàn là những nghề có nguy cơ giảm khả năng sinh sản. Nếu công việc của bạn liên quan đến việc tiếp xúc hóa chất độc hại hoặc các điều kiện nhiệt độ cao, hãy nói chuyện với bác sĩ. Có nhiều cách để bạn bảo vệ chính mình.

Ảnh: newsworks.

Bệnh lây truyền qua đường tình dục: Bệnh lây truyền qua đường tình dục có thể dẫn đến vô sinh nếu không được điều trị kịp thời. Nếu không điều trị, nhiễm trùng có thể dẫn đến sẹo trong đường sinh sản, làm cho sự di chuyển của tinh dịch không hiệu quả hoặc thậm chí không thể. Bạn có bất kỳ triệu chứng nào của bệnh lây truyền qua đường tình dục, nên đến gặp bác sĩ ngay. Có nguy cơ bị nhiễm bệnh, bạn nên đi kiểm tra thường xuyên ngay cả khi không có triệu chứng. Bạn có thể vô tình truyền bệnh đó cho bạn tình và gây tổn hại đến khả năng sinh sản của cô ấy.

Cân nặng: Quá nặng cân hoặc nhẹ cân có thể tác động tiêu cực đến sức khỏe tinh dịch. Đàn ông có chỉ số BMI dưới 20 có nồng độ và số lượng tinh trùng thấp hơn, trong khi nam giới béo phì có nồng độ testosterone thấp hơn và số lượng tinh trùng ít hơn.

Quá nhiều đồ uống có cồn: Hầu hết nghiên cứu phát hiện ra rằng uống bia rượu vài lần mỗi tuần sẽ không gây ra tác hại, nhưng uống rượu quá mức có liên quan đến suy giảm số lượng tinh trùng, tinh trùng kém chuyển động và hình dạng xấu. Một nghiên cứu cho thấy khi nam giới tiêu thụ nhiều đồ uống có cồn mỗi tuần, tỷ lệ thành công khi làm thụ tinh ống nghiệm giảm.

2. Tuổi tác rất quan trọng đến khả năng sinh sản của nam giới

Bạn có thể đã biết rằng khả năng sinh sản của phụ nữ suy giảm theo tuổi. Một người phụ nữ 30 tuổi có 20% cơ hội thụ thai trong bất kỳ tháng nào, trong khi một phụ nữ 40 tuổi chỉ có 5% cơ hội. Khả năng sinh sản của nam cũng bị ảnh hưởng bởi tuổi tác, mặc dù không mạnh như ở phụ nữ. Một phụ nữ 70 tuổi không thể thụ thai tự nhiên, nhưng một số đàn ông 70 tuổi vẫn có khả năng làm cha của một đứa trẻ tự nhiên. Tuy nhiên, tuổi tác là vấn đề bạn nên xem xét khi lên kế hoạch gia đình.

Nghiên cứu cho thấy với việc tăng độ tuổi, khả năng sinh sản nam giới và sức khỏe tinh trùng giảm, bao gồm sự gia tăng tinh trùng bị hư hại ADN. Độ tuổi của nam giới có liên quan đến tăng nguy cơ sẩy thai, liên quan đến các vấn đề về di truyền và một số dị tật bẩm sinh. Độ tuổi của nam giới cũng liên quan đến việc tăng tỷ lệ tự kỷ và tâm thần phân liệt ở trẻ nhỏ.

Thụ tinh ống nghiệm cũng bị ảnh hưởng bởi tuổi tác của nam giới. Một nghiên cứu cho thấy cứ thêm mỗi năm tuổi cha, nguy cơ không thể thụ thai tăng 11%, và 12% hợp tử không thể sống sót.

3. Nhiệt cao không tốt cho tinh trùng

Nhiệt độ cao là tin xấu đối với tinh trùng. Bạn đã có thể nghe đến mối liên quan giữa quần lót và khả năng sinh sản của nam giới. Quần lót càng rộng rãi, giúp dòng chảy không khí càng nhiều, sẽ dẫn đến nhiệt độ tinh hoàn mát hơn và khả năng sinh sản cao hơn. Mặc quần lót chật, đặc biệt nếu quần làm bằng vải không thoáng khí có thể có ảnh hưởng đến sức khỏe của tinh trùng.

Các nguồn nhiệt ảnh hưởng xấu đến tinh trùng bao gồm:

- Bồn tắm nước nóng hoặc tắm nước nóng lâu.

- Ngồi trong một thời gian dài, hai chân chụm lại với nhau (như công việc văn phòng hoặc khi lái xe đường dài).

- Đặt máy tính xách tay lên đùi.

- Ngồi trên yên xe nóng.

Nhiệt độ cao có tác động lâu dài hơn bạn tưởng tượng. Một nghiên cứu nhỏ đã khảo sát trên những người đàn ông đến phòng tắm hơi hai lần một tuần, trong 15 phút, trong khoảng thời gian 3 tháng. Khi so sánh với mẫu tinh dịch lấy trước khi vào phòng tắm hơi, các nhà nghiên cứu nhận thấy sự suy giảm số lượng và sự di chuyển của tinh trùng, cũng như gia tăng số lượng tinh trùng có ADN bị hư hại. Những người đàn ông trong nghiên cứu này xét nghiệm lại tinh dịch một lần nữa sau 3 tháng và 6 tháng sau khi họ ngừng đến phòng tắm hơi. Người ta tìm thấy sức khỏe tinh trùng không hoàn toàn hồi phục được cho đến tận 6 tháng sau đó.

4. Vô sinh ở nam giới phổ biến hơn bạn nghĩ

Các cặp vợ chồng nên đi xét nghiệm và điều trị nếu họ không có thai sau một năm quan hệ tình dục không bảo vệ (hoặc sáu tháng, nếu người phụ nữ trên 35 tuổi). Thông thường, người vợ thường đến gặp bác sĩ phụ khoa, tuy nhiên người chồng cũng cần được thăm khám. Vô sinh ở nam giới chịu trách nhiệm ở một nửa số cặp vợ chồng vô sinh. 

Khoảng 1/3 số cặp vợ chồng vô sinh có yếu tố vô sinh nữ. 1/3 có yếu tố vô sinh nam. 1/3 còn lại có cả hai yếu tố vô sinh nam và nữ, hoặc nguyên nhân vẫn không giải thích được.

Phân tích tinh dịch là thử nghiệm để đánh giá sức khỏe tinh trùng, nên được thực hiện trước khi dùng bất kỳ phương pháp điều trị nào. 

5. Vô sinh ở nam giới thường xảy ra - nhưng không phải là không có triệu chứng

Vô sinh nam thường không có dấu hiệu bên ngoài rõ ràng. Không có khả năng thụ thai thường là dấu hiệu đầu tiên của bệnh vô sinh ở nam giới. Bạn có thể vẫn khỏe mạnh và khả năng sinh sản vẫn bị tổn hại. Tuy nhiên, có một vài triệu chứng vô sinh ở nam giới. Nếu bạn có triệu chứng này, hãy đến gặp một bác sĩ tiết niệu trước khi bạn bắt đầu cố gắng thụ thai:

- Nếu bạn có một tinh hoàn dị dạng.

- Nếu bạn từng được điều trị một bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục trong quá khứ.

- Nếu bạn gặp khó khăn để duy trì sự cương cứng.

- Nếu bạn có ham muốn tình dục thấp.

- Nếu bạn bị đau, sưng, hoặc có một khối u ở vùng tinh hoàn.

Ngoài ra còn có một số loại thuốc uống có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Nói chuyện với bác sĩ để tìm hiểu xem thuốc bạn dùng có gây ảnh hưởng không.

6. Không kiểm tra và điều trị có thể giảm cơ hội thụ thai của hai bạn

Bất chấp lời khuyên hãy tìm sự giúp đỡ sau một năm cố gắng mà không có kết quả, cuộc điều tra đã phát hiện ra rằng nhiều cặp vợ chồng ngại kiểm tra hay điều trị. Đó là bởi nhiều người lo lắng về quy trình kiểm tra, lo ngại về chi phí, và thậm chí hiểu lầm rằng tất cả bệnh vô sinh đều có triệu chứng rõ ràng, hoặc nghĩ rằng một khi bạn đã có một con, bạn sẽ không bị vô sinh. (Thực tế bạn có thể bị vô sinh sau khi đã có một đứa con. Bệnh này được gọi là vô sinh thứ phát).

Bệnh vô sinh nặng hơn theo thời gian. Càng sớm đi kiểm tra, điều trị, bạn càng có cơ hội mang thai cao hơn. Điều này áp dụng cho cả chồng và vợ.

Nếu bạn đang lo lắng về chi phí, bạn nên biết rằng, phần lớn các cặp vợ chồng vô sinh có thể được điều trị bằng công nghệ hoặc phương pháp có chi phí thấp. Điều trị thụ tinh ống nghiệm là phương pháp đắt nhất và không cần thiết cho phần lớn các cặp.

7. Xét nghiệm tinh trùng tại nhà thường không chính xác

Phân tích tinh dịch tại bệnh viện có thể làm cho nhiều người lo lắng, và nhiều người chọn thực hiện tại nhà vì ngại ngần. Tuy vậy, các xét nghiệm tinh dịch điện tử là không chính xác như làm trong phòng thí nghiệm với tinh trùng tươi. Trong thực tế, để có được những kết quả thử nghiệm tốt nhất, mẫu tinh trùng nên được phân tích ở phòng thí nghiệm sau một giờ.

Các xét nghiệm tại nhà hầu hết chỉ đo số lượng tinh trùng và khối lượng tinh dịch, nhưng không thể đánh giá tốc độ di chuyển và hiếm khi xem xét hình dạng tinh trùng. Bạn có thể có số lượng tinh trùng rất tốt, nhưng nếu chúng không di chuyển đúng cách, hoặc có hình dạng xấu, bạn vẫn có thể bị vô sinh.

Nếu bạn lo ngại về khả năng sinh sản, hãy gặp bác sĩ và có bài kiểm tra chính xác.

Quỳnh Trang (Theo infertility)